Het ontstaan van het Lierse Begijnhof rond het midden van de 13e eeuw sluit nauw aan bij de ontstaansgeschiedenis van de stad. Oorspronkelijk zou er sprake geweest zijn van een pleinbegijnhof. Op de locatie van de huidige Sint-Margarethakerk bevond zich een kapel met daarrond wat vandaag bekend staat als het Oud-kerkhof. Ook de Sint-Margarethastraat dateert uit de eerste periode.
Het pleinbegijnhof werd omgevormd tot een stratenbegijnhof na de eerste uitbreiding. De zogenaamde Nieuwstraat, vandaag de Symforosastraat, loopt parallel aan de Sint- Margarethastraat. In deze periode bevond het begijnhof zich extra muros van de eerste stadsomwalling. Hier kwam in de eerste helft van de 14de eeuw verandering in door de aanleg van een tweede vestengordel. Het begijnhof kwam zo te liggen tussen eerste en tweede stadsomwalling. De aanleg van de vestengordel (1424-27) zorgde voor een nieuwe uitbreiding. De vrije percelen tussen de vest en het begijnhof werden vrij snel volgebouwd. Hiermee kon een antwoord gegeven worden aan de groei die de begijnengemeenschap kende op dat ogenblik. Deze groei werd echter gestopt in de 15de en 16de eeuw, de gemeenschap kende een sterke daling en de toestand van het begijnhof ging achteruit.
Op het einde van de 17de eeuw kende het begijnhof een nieuwe uitbreiding door de koop van een boerderij en bijhorende boomgaard. De Wezenstraat en Kalvarieberg werden aangelegd. Naast de monumentale ingangspoort werd een nieuwe pastorie
opgericht. Een laatste uitbreiding, de Grachtkant, vond plaats in de 18de eeuw na het dempen van de Begijnengracht. Het is duidelijk dat het begijnhof van Lier een rijke geschiedenis kent. Doorheen de jaren nam de belangstelling voor het culturele erfgoed en het architecturaal geheel toe. De bescherming van het begijnhof als monument en cultuurhistorisch landschap in 1966 en de bescherming als UNESCO World Heritage in 1998 benadrukken dit. Gekoppeld aan deze besluiten kwam ook het beheer van het erfgoed naar de voorgrond.
Erfgoedwaardering
De historische gelaagdheid, de verschillende architecturale stijlen, de verschillende bouwmaterialen, de straatpompen maar evenzeer de naamgeving van de huizen, de schilderijen, de verhalen,… maken deel uit van het totaalbeeld van het begijnhof. Het overkoepelend geheel van al deze elementen zorgt ervoor dat het begijnhof van Lier zo waardevol is. Zo zijn er een aanzienlijk aantal woningen met waarvan de historische ruimteindeling en de bouwonderdelen zoals vloeren, plafonds, trappen, schouwen, schrijnwerk,… (grotendeels) bewaard zijn. Ook de hoofdvolumes zijn historisch en architecturaal waardevol. Op basis van een grondige inventarisatie werd een overzicht gevormd van de erfgoedwaarde zowel interieur als exterieur.